Instalacja elektryczna w domu – jak ją wykonać?

Instalacja elektryczna w domu musi być wytrzymała i dobrze wykonana, aby nie przysporzyła nam problemów. Obecnie w większości domów panuje styl nowoczesny, w którym króluje dużo oświetlenia i przeróżne sprzęty elektryczne. Stare instalacje elektryczne mogą nie wytrzymać tak dużego obciążenia, tym bardziej, jeśli instalacja wykonana jest jeszcze z aluminium. Wszystkie urządzenia i oświetlenie generują spory pobór mocy i potrzebują pewnego zasilania, dlatego instalacja elektryczna w domu powinna być wykonana profesjonalnie i z odpowiednich materiałów. Zobacz, z czego zrobić instalację elektryczną w domu i czy można wykonać ją samodzielnie?

Instalacja elektryczna

Instalacja elektryczna w domu może wydawać się bardzo skomplikowana. Sieci przewodów elektrycznych o różnych grubościach i przekrojach, porozciągane po ścianach mogą skutecznie przestraszyć. W całym tym bałaganie panuje jednak ład i porządek. Każdy kabel jest doprowadzony do swojego miejsca docelowego. Kable są odpowiednio posegregowane i łączą się ze sobą w skrzynce rozdzielczej, gdzie podłączone są do odpowiednio dobranych bezpieczników. Z drugiej strony zakończone są gniazdkiem lub włącznikiem światła.

Często zdarza się tak, że pomimo dokładnego rozplanowania instalacji, po zakończeniu remontu i tak jesteśmy niezadowoleni. Zawsze brakuje jakiegoś gniazdka, włącznik pasowałby w zupełnie innym miejscu lub przydałaby się jeszcze jedna lampa. Dlatego, aby uniknąć przeróbek zaraz po tym, jak remont się skończy, trzeba dobrze przemyśleć, gdzie zamieścić wszystkie punkty elektryczne. Zobacz również: Domowa instalacja elektryczna — z czego się składa.

Instalacja elektryczna w domu

Poprawne zaprojektowanie i montaż instalacji elektryczne w domu ma kluczowe znaczenie w jej bezpiecznym i wygodnym użytkowaniu. Nieprawidłowy montaż lub użycie złych materiałów może doprowadzić do przeciążenia, przegrzania i spalenia instalacji elektrycznej. Montaż gniazdek i włączników w nieodpowiednich miejscach zmniejszy komfort użytkowania.  Instalacja elektryczna w domu powinna być poprzedzona projektem wykonanym przez uprawnionego projektanta lub elektryka według ściśle określonych wytycznych inwestora. W projekcie instalacji elektrycznej zazwyczaj zawarte są najistotniejsze elementy, takie jak:

• Opis techniczny instalacji,
• Rodzaj i liczba obwodów,
• Liczba punktów elektrycznych,
• Schemat instalacji,
• Plany instalacji,
• Spis materiałów, z których instalacja będzie wykonana,
• Obliczenia – bilans mocy z sieci, spadki energii, zapotrzebowanie na energię, obciążenia,
• Wykaz zabezpieczeń i środków ochrony.

Według przepisów prawa budowlanego instalacja elektryczna powinna być wykonana przez uprawnionego elektryka zgodnie z obowiązującymi normami i  według wcześniej wykonanego projektu. Po zakończonych pracach elektryk powinien sporządzić odpowiedni protokół wykonania instalacji zgodnie z dokumentacją. Jeśli nie zamierzamy wykonywać projektu, warto przynajmniej rozważyć konsultację z osobą, która zna się na tego typu instalacjach.

Stara instalacja elektryczna

Instalacja elektryczna skutecznie ukryta jest w ścianach, dlatego trudno jest ocenić jej faktyczny stan na pierwszy rzut oka. Zdarzają się pewne sygnały, które alarmują nas o tym, że z instalacją dzieje się coś niedobrego.  Sygnałów tych nie wolno lekceważyć. Trzeba sprawdzić, co się z nią dzieje lub wezwać pogotowie energetyczne.

Jest pewna zasada, która mówi, że jeśli budynek ma ponad 30 lat, a w tym czasie nie była przeprowadzana żadna modernizacja instalacji, wówczas warto rozważyć jej wymianę lub przynajmniej skontrolować i naprawić wszelkie połączenia.

Nic nie trwa wiecznie, kable i izolacja także ulegają zużyciu, nawet kiedy znajdują się pod tynkiem. Przepływ energii elektrycznej uwalnia ciepło, co przyspiesza niszczenie izolacji, a same przewody kruszeją, pękają i przepalają się. Przestarzałe kable nie są w stanie sprostać wymaganiom nowoczesnych sprzętów elektrycznych, a nawet oświetleniu. W czasie dużego poboru energii dochodzi do zwarcia, uszkodzenia instalacji, a w najgorszym wypadku do pożaru budynku.

Jeśli w starej instalacji elektrycznej często wybijają korki, musimy wyłączyć jedno urządzenie, aby drugie mogło działać, w puszkach elektrycznych skwierczy i iskrzy prąd, to jest ostateczny sygnał na kontrolę lub wymianę instalacji. Poniżej znajdziesz informacje jak wykonać instalację elektryczną.

Wymiana instalacji elektrycznej w mieszkaniu

Planowanie instalacji elektrycznej

Przed przystąpieniem do pracy zaplanuj dokładnie, jakich kabli użyjesz, którędy poprowadzisz instalacje. Uwzględnij odpowiednią odległość układanych kabli od krawędzi okien, drzwi i ścian.  Zastanów się, w których miejscach umieścisz włączniki i gniazdka. Gdzie będą znajdować się lampy. Przemyśl, czy w danym pomieszczeniu będą urządzenia, które potrzebują dużo energii do działania, jeśli tak to użyj w tych miejscach kabli o większym przekroju. Przeanalizuj wszystkie pomieszczenia. Zaznacz miejsca, w których będą gniazdka, włączniki i inne punkty elektryczne.

Ilość obwodów elektrycznych

Kiedy wszystko masz już rozplanowane, zastanów się, ile obwodów elektrycznych wykonasz. W starych domach zazwyczaj były 1 lub 2 obwody, obecnie to stanowczo za mało.

W pomieszczeniach mniej użytkowanych tj. sypialnia, pokój i np. spiżarnia możesz wykonać dwa obwody. Jeden obwód na gniazdka, a drugi na światło. Osobne obwody wykonaj do kuchni, najlepiej kablem o większym przekroju np. 5×4 mm2, jeśli zamierzasz mieć płytę indukcyjną i masz podłączone 3 fazy. Jeśli nie to wystarczy przewód 3x4mm2. Na światło wystarczy przewód 3×1,5mm2. Obwód światła możesz połączyć z salonem. Jednak obwód gniazdek w salonie wykonaj osobny.  Kolejne dwa obwody na światło i gniazdka wykonaj np. do łazienki i pozostałych pomieszczeń.

Jak widzisz, tutaj przykładowo podałem 7 obwodów. Oczywiście możesz je ustalić wedle własnego uznania i np. na każde pomieszczenie wykonać osobny obwód, wiąże się t jednak z dodatkowymi kosztami.

Rozprowadzenie instalacji elektrycznej

Narysuj na ścianach linie, którędy poprowadzisz kable od rozdzielni do wszystkich włączników i gniazdek. Jeśli przeprowadzasz generalny remont, przewody możesz ukryć w posadzce lub podwieszanym suficie. Jeśli przewody będą na ścianie, narysuj linie, które ułatwią Ci prowadzenie kabli.

Jeśli wymieniasz instalację na nową, to w tych miejscach wykujesz bruzdy w tynku.  Jeśli ściany będą tynkowane niema konieczności wykuwania bruzd, jednak jest to zalecane. Jeśli przewody są płytko osadzone pod tynkiem, to temperatura płynąca z kabli może odbarwiać ścianę po pewnym czasie. Kolejnym plusem jest to, że możesz puścić kable w peszlach. Są one dodatkową ochroną dla kabli i pozwalają na wymianę kabla w przyszłości. Jeśli kable będą biegły w posadzce, to osadź je w peszlach.

Włączniki do świateł standardowo montujemy na wysokości 140 cm, jednak w pokoju dziecięcym mogą być zamontowane niżej np. na wysokości 110/120 cm. Gniazdka z kolei, standardowo montuje się na wysokości około 30 cm od podłogi, ale nie jest to regułą. Wysokości dostosuj do swoich potrzeb.

Po dokładnym rozplanowaniu i wyznaczeniu miejsc prowadzenia kabli możesz przystąpić do dalszej pracy.

Rozprowadzanie kabli i montaż puszek elektrycznych

Jeśli sytuacja tego wymaga, to w wyznaczonych miejscach wykuj bruzdy. Możesz to zrobić specjalną bruzdownicą, ponacinać paski szlifierką lub po prostu wykuć młotem udarowym z dłutem.

Wywierć otwory pod puszki za pomocą otwornicy do betonu. Jeśli jej nie masz, wykuj otwory ręcznie. Sprawdź, czy puszki wchodzą luźno w otwory. Po zakończeniu oczyść dokładnie otwory i bruzdy z pyłu i śmieci oraz zagruntuj te miejsca.

Kolejnym krokiem jest osadzanie puszek. Użyj do tego gipsu budowlanego, ale nie rozrabiaj go zbyt wiele. Gips bardzo szybko zasycha, więc możesz nie zdążyć go wykorzystać. W wykuty otwór nałóż rozrobionej masy, wciśnij tam puszkę i ustaw ją do pionu i poziomu. Zamontuj w ten sposób pozostałe puszki.

Czas na rozprowadzenie kabli.

Teraz rozciągnij kable w wyznaczonych wcześniej miejscach. Zacznij od skrzynki elektrycznej. Pozostaw w niej około 50 cm przewodu. Mocując przewód w wyznaczonych miejscach za pomocą uchwytów, przeciągnij go do wszystkich puszek przewidzianych w danym obwodzie (np. gniazdko 1, gniazdko 2, gniazdko 3, gniazdko 4, gniazdko 5). W każdej puszce pozostaw około 10 cm wystających przewodów. W ten sposób rozprowadź kable we wszystkich obwodach.

Rozprowadzając kable do oświetlenia, pamiętaj, że musisz zamontować przewód ze skrzynki do puszki i z puszki do miejsca, w którym będzie lampa (np. skrzynka elektryczna – włącznik 1- włącznik 2 – włącznik 3, a następnie włacznik 1- lampa, włacznik 2 – lampa, włącznik 3 – lampa)

Po rozprowadzeniu wszystkich obwodów, kable możesz dodatkowo przymocować gipsem. Jeśli przewody puszczone są w bruzdach, to możesz je uzupełnić zaprawą tynkarską.

Kiedy zakończysz rozprowadzanie kabli, możesz przystąpić do kolejnych prac wykończeniowych. Na końcu pozostanie Ci podłączenie rozdzielni elektrycznej, montaż gniazdek, włączników oraz lamp. O tym, jak to zrobić, przeczytasz w kolejnych poradnikach.

Instalacja elektryczna — krótkie podsumowanie

Do instalacji elektrycznej najlepiej jest używać kabli płaski o różnych przekrojach uzależnionych od obciążenia. Do oświetlenia użyj kabli o przekroju 1,5 mm2, do gniazdek 2,5 mm2, do gniazdek w kuchni użyj przewodów o grubości  4mm2. Używaj przewodów z drutu nie z linki.  Przed przystąpieniem do montażu lub wymiany dobrze rozplanuj punkty elektryczne.  Samo rozprowadzenie kabli nie jest trudne, więc na pewno sobie z tym poradzisz. Podłączając rozdzielnię, lepiej skonsultuj swoją pracę z kimś doświadczonym. Pamiętaj, żeby nigdy nie przerabiać instalacji, która jest pod prądem. Zawsze trzeba wyłączyć bezpieczniki.

Pamiętaj, aby dobrze rozplanować całą instalację. Jeśli w domu znajduje się klatka schodowa, warto rozprowadzić instalację również pod oświetlenie schodowe. Wiele osób o tym zapomina lub pomija oświetlenie schodowe, a to duży błąd. Lampki schodowe nie tylko nadadzą klimatu Twoim wnętrzom. To także praktyczne rozwiązanie, które umożliwi Ci i twojej rodzinie bezpieczne poruszanie się po domu!