Ciężkie rodzaje pokryć dachowych stosowane są już od dawna, jednak w ostatnich latach zyskały dużą popularność. Podczas budowy nowego domu, wybór pada najczęściej na dachówkę ceramiczną lub bardzo do niej podobną dachówkę cementową. Tuż za nimi popularne stały się zupełnie inne rodzaje pokryć dachowych, a mianowicie łupek kamienny i strzecha. Wszystkie te pokrycia dachowe zaliczane są do pokryć ciężkich, ale za to bardzo wytrzymałych. Różnią się od siebie nie tylko ostatecznym wyglądem naszego domu, właściwościami i ceną, ale także sposobem ich montażu. Poznaj różnice pomiędzy różnymi pokryciami dachów, dowiedz się jak odpowiednio dobrać dachówkę i na co zwrócić szczególną uwagę. W tym artykule pod lupę weźmiemy ciężkie pokrycia dachowe.
Rodzaje pokryć dachowych — co musisz wiedzieć?
Rodzaj pokrycia dachowego powinien być dobrany indywidualnie do każdego budynku. Nie bez znaczenia istnieje podział na ciężkie oraz lekkie pokrycia dachowe. O ile w przypadku lekkich dachów można wykonać je praktycznie na każdym budynku, o tyle w przypadku ciężkich pokryć sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Lekkie dachy pokryte blachą czy gontem ważą kilkukrotnie mniej niż np. dachówka ceramiczna.
Każda więźba dachowa ma swoją określoną wytrzymałość, dlatego pod ciężki dach konstrukcja więźby powinna być zaprojektowana z materiałów o odpowiednich przekrojach. W przeciwieństwie do lekkich pokryć więźba dachowa musi mieć znacznie większą wytrzymałość na obciążenie. Montaż ciężkiego pokrycia dachowego bez projektu na nieodpowiedniej więźbie dachowej może skutkować jej ugięciem, a nawet zniszczeniem lub zarwaniem się dachu.
W sytuacji, kiedy remontujemy stary dom i chcielibyśmy zamontować ciężkie pokrycie dachowe, to sama wymiana więźby dachowej może być niewystarczająca. Pod uwagę trzeba wziąć również stan, w jakim są ściany nośne oraz same fundamenty, które przenoszą całe obciążenie dachu. W starych budynkach zaleca się montaż lekkiego dach, aby nie narażać budynku na uszkodzenia. Jeśli jednak bardzo chcemy mieć ceramikę lub strzechę, to należy wykonać ekspertyzę ścian, która przedstawi ich stan faktyczny. W razie niewystarczającej wytrzymałości trzeba będzie zaprojektować dodatkowe wzmocnienia.
Ile ważą ciężkie pokrycia dachowe?
Waga ciężkich pokryć dachowych jest dość wysoka. Kilkukrotnie przewyższa pokrycia lekkie. Dla przykładu orientacyjnie waga kształtuje się następująco:
- strzecha – 45 – 80 kg/m2,
- łupek kamienny – 30 – 70 kg/m2,
- dachówka cementowa – 40 – 60 kg/m2,
- dachówka ceramiczna – 40 – 90 kg/m2.
Dla porównania lekkie pokrycia wahają się w granicach:
- gont bitumiczny –7 – 15 kg na m2,
- blacha płaska – 3 – 15 kg na m2,
- blachodachówka – 3 – 13 kg na m2,
- gont drewniany – 15 – 35 kg na m2.
Na co zwrócić uwagę wybierając rodzaj pokrycia dachowego?
Wybierając rodzaj pokrycia dachowego, powinniśmy wziąć pod uwagę nie tylko wytrzymałość więźby i ścian, ale także warto zasięgnąć informacji na temat przestrzennego zagospodarowania terenu. Z planu zagospodarowania terenu dowiemy się, czy wybrana przez nas dachówka jest dopuszczona do montażu na danym terenie. Może okazać się, że w danym miejscu możliwe jest użycie tylko jednego rodzaju materiału.
Rodzaje pokryć dachowych, a kąt nachylenia dachu
Ważną rzeczą, na jaką trzeba zwrócić uwagę, jest kąt nachylenia połaci dachowej. Im mniejsze będzie nachylenie dachu, tym pokrycie powinno być szczelniejsze. W tym wypadku musimy być świadomi tego, że jeśli dach ma mały spadek, to śnieg zalega na nim znacznie dłużej, a woda spływa z niego o wiele wolniej. Tym samym sącząca się powoli woda ma czas, aby przeniknąć do środka nawet przez niewielką nieszczelność. W instrukcji danego pokrycia dachowego zawarte są informacje o minimalnym dopuszczalnym nachyleniu połaci, które musimy zachować. W przypadku ciężkiego pokrycia dachowego kąt nachylenia, na jakim możemy zamontować dane pokrycie, wynosi mniej więcej:
- 18-75° dla dachówek cementowych i ceramicznych,
- 31-45° dla łupka kamiennego,
- 40-60° dla strzechy.
Kształt dachu, a rodzaje pokryć dachowych
Następnym ważnym parametrem, który wpływa na to, jakie rodzaje pokryć dachowych powinniśmy wziąć pod uwagę, jest bez wątpienia kształt dachu. W przypadku prostych konstrukcji sprawdzi się praktycznie każdy rodzaj pokrycia dachowego. Jeśli jednak nasz dach ma skomplikowany kształt, dużo facjatek i udziwnień warto skupić się na pokryciu, które składa się z małych elementów. Dzięki temu powstanie znacznie mniej odpadów, co przełoży się bezpośrednio na oszczędność materiału i pieniędzy. Duże elementy trudno jest dopasować, a ponadto przez nie powstaje znacznie więcej odpadów, których nie da się wykorzystać w kolejnych warstwach.
4 najpopularniejsze rodzaje pokryć dachowych
Dachówka ceramiczna
Naturalnie wyglądająca dachówka ceramiczna, to bardzo popularne pokrycie dachowe. Produkowane są z gliny z dodatkiem kwarcu, mączki ceglanej oraz innych składników poprawiających ich trwałość. Poddawane są wypalaniu oraz szkliwieniu. Dachówki ceramiczne dostępne są w różnych kształtach i kolorach, również naturalnie czerwone bez żadnych dodatkowych powłok. Dzięki temu sprawdzą się zarówno w starszej, jak i nowoczesnej stylistyce.
Pojedyncze dachówki mają małe wymiary, więc bez problemu można pokryć nimi nawet najbardziej skomplikowane konstrukcje dachów.
Dachówki ceramiczne posiadają specjalne wyprofilowane zamki, które ułatwiają ich montaż na zakładkę, oraz zapewniają stabilność i szczelność połączenia.
Ich największą zaletą jest bardzo duża trwałość i wytrzymałość. Dodatkowo dachówki ceramiczne znakomicie wygłuszają dźwięki np. padający deszcz.
Największą wadą dachówek ceramicznych jest ich waga. Są najcięższe ze wszystkich dostępnych pokryć dachowych. Aby można było bezpiecznie pokryć nimi dach, trzeba wykonać specjalną i mocną więźbę dachową.
Jak układać dachówki? 5 prostych kroków
- Dach powinien służyć nam przez długie lata, dlatego powinien być wykonany prawidłowo. Poniższe informacje nie będą niczym nowym dla doświadczonego budowlańca lub dekarza, jednak dla osoby, która nie zna się na tego typu pracach, pomogą kontrolować postęp prac oraz, czy dachówka układana jest zgodnie ze sztuką budowlaną.
- Dachówki układa się na przygotowanych wcześniej rusztach drewnianych. Na krokwiach montowana jest membrana dachowa, następnie na membranę równolegle do krokwi przybijane są kontr łaty. Następnie na kontrłat przybija się tzw. łaty prostopadle do krokwi. Rozstaw łat uzależniony jest od wielkości dachówki i jej ciężaru, sztywności pokrycia, kąta nachylenia dachu, rozstawu krokwi oraz od projektu więźby.
- Przed przystąpieniem do układania dachówki trzeba ją wymieszać, czyli nie bierzemy dachówek po kolei paleta za paletą, tylko zabieramy kilka sztuk z jednej palety kilka sztuk z innej itd. Poszczególne partie dachówek mogą się nieznacznie różnić odcieniem, dlatego, kiedy je wymieszamy, uzyskamy jednolity kolor na całej powierzchni dachu.
- Dachówki układa się rzędami, zaczynając od dołu dachu, czyli od okapu. Utrzymują się one na dachu pod własnym ciężarem, więc nie trzeba przytwierdzać każdej sztuki do łat. Co kilka sztuk należy jednak przymocować dachówkę spinkami dekarskimi lub zalecanym przez producenta systemem mocowań. Jeśli dach jest stromy i ma powyżej 65?, to stosuje się mocowanie, co trzecią dachówkę w każdym rzędzie z przesunięciem jak w przypadku murowania. W pierwszej i ostatniej warstwie oraz wszelkich połączeniach np. z kominem, koszem dachowym lub na szczycie, czyli na wszelkich krawędziach, wszystkie dachówki powinny być mocowane do łat.
- Jeśli jest to możliwe, to należy unikać docinania dachówek. W miejscach, gdzie potrzebne są mniejsze elementy, można zastosować fabryczne połówki lub kształtki. Jeśli jednak docinka jest konieczna np. w koszu dachowym, to dachówki docinamy tak, aby iskrami nie uszkodzić membrany dachowej.
Dachówka cementowa
Dachówki cementowe to tańsza alternatywa dla ceramiki. Tego typu dachówki produkuje się z mieszanki piasku kwarcowego cementu, wody i barwników. W ich składzie nie zabraknie również chemicznych dodatków poprawiających ich właściwości. Ich powierzchnię pokrywa się specjalną farbą. Dachówki cementowe podobnie jak dachówka ceramiczna dostępne są w wielu kształtach i kolorach. Pomimo tego, że są zrobione z całkowicie innego materiału niż ceramika, to trudno je rozróżnić od siebie z daleka, kiedy są już na dachu.
W przeciwieństwie do ceramiki naturalnej dachówka cementowa jest odporna na porastanie mchem. Ponadto dachówki cementowe są nieco większe, lżejsze i co najważniejsze tańsze niż ceramika. Oprócz tego ich właściwości są podobne. Dachówki cementowe są wytrzymałe, mrozoodporne i nie nasiąkają wodą.
Łupek kamienny
Jednym z najdroższych pokryć dachowych okazuje się łupek kamienny. Ten rodzaj pokrycia wybierają inwestorzy z bardziej zasobnymi portfelami, którzy cenią sobie naturalny wygląd.
Łupek kamienny pozyskuje się poprzez cięcie skał warstwowych na małe płytki o grubości około 5 mm. W ich przypadku nie ma zbyt dużego wyboru, jeśli chodzi o kolor. Dostępne są w odcieniach czerni, szarości, zieleni i brązu. Do wyboru mamy symetryczne prostokąty lub płytki o nieregularnych kształtach, które podkreślają jeszcze bardziej ich naturalny wygląd.
Łupek cechuje się naturalnym wyglądem i bardzo dużą trwałością. Jest znacznie trwalszy niż inne pokrycia dachowe. Łatwo jest utrzymać go w czystości i z łatwością można dopasować elementy kamienne niemal do każdego rodzaju dachu.
Największą wadą łupka kamiennego jest jego cena. Bez wątpienia jest to najdroższe z pokryć dachowych. Ponadto mało ekip budowlanych potrafi go położyć prawidłowo.
Strzecha
Strzecha podobnie jak pokrycie dachu kamieniem jest bardzo naturalnym rozwiązaniem stosowanym już od setek lat. Dawniej dachy pokrywano słomą, jednak teraz używa się do tego grubej warstwy trzciny.
Pokrycie dachu strzechą wyróżnia budynek spośród innych. Wygląda bardzo naturalnie i atrakcyjnie szczególnie na domach wykonanych z drewna. Strzecha jest świetnym materiałem izolacyjnym. Dobrze zatrzymuje ciepło zimą i chłodzi poddasze latem. Dodatkowo w naturalny sposób przepuszcza powietrze i pozwala na jego swobodny obieg, co poprawia mikroklimat w naszym domu. Oprócz dobrej termoizolacji strzecha doskonale izoluje akustycznie.
Największą wadą pokrycia dachu strzechą jest cena materiałów i robocizny. Ciężko jest wykonać szczelne pokrycie z tego materiału, wykończenie także jest niełatwe. Strzecha wymaga impregnacji i czyszczenia, co kilka lat. Kolejną dużą wadą strzechy jest jej waga. Podobnie jak pokrycie z ceramiki, cementu czy łupka wymaga solidnej więźby dachowej. Dachy pokryte strzechą są nieco mniej popularne, dlatego jest mało wyspecjalizowanych ekip zajmujących się ich układaniem.
Deskowanie dachu czy łaty?
Każde pokrycie dachowe wymaga przygotowania odpowiedniego podkładu. W zależności od rodzaju pokrycia może to być deskowanie lub ołacenie. Łaty stosuje się przy pokryciu dachowym tj. dachówki ceramiczne, cementowe, strzecha lub blachodachówka. Jeśli jednak pokrycie dachowe będzie wykonane z łupka kamiennego, gontów bitumicznych, drewnianych lub z blachy płaskiej, wówczas należy wykonać pełne deskowanie połaci dachu.
Deskowanie wykonuje się, jak sama nazwa mówi deskami lub płytami drewnopodobnymi OSB/mfp. Ta druga opcja jest znacznie łatwiejsza i szybsza. Do pokrycia połaci używamy materiałów o grubości 20/25 mm. Ich montaż powinien przebiegać na mijankę, podobnie jak w trakcie murowania, czyli np. łączenia desek lub płyt w poszczególnych warstwach powinny wypadać na innych krokwiach. Na zadrukowaną powierzchnię nakłada się warstwę hydroizolacyjną z papy lub folii dachowej.
Jeśli chodzi o łaty, to na krokwiach wykonuje się tzw. ruszt. W pierwszej kolejności należy rozciągnąć i zamocować folię dachową. Następnie wzdłuż krokwi przybija się kontr łaty, a w kolejnym kroku należy przybić łaty poprzecznie do kontr łat. Łaty mocuje się w różnych rozstawach w zależności od rodzaju pokrycia dachowego. Na tak przygotowany ruszt układa się np. dachówki.
Oczywiście, jeżeli chcemy dodatkowo zaizolować i wygłuszyć poddasze, to można wykonać pełne deskowanie dachu również pod blachodachówkę lub pod dachówkę. Jest to jednak mało opłacalne ze względu na wysokie ceny drewna.
Deskowanie dachu cena
Cena za pełne deskowanie dachu waha się w przedziale 25-45 zł brutto za m2 i mowa tutaj o samej robociźnie. Cena uzależniona jest od regionu polski. Najdrożej ceny kształtują się w centralnej Polsce w okolicach warszawy, jednak średni koszt oscyluje na poziomie 35 zł m2.
Obecnie ceny materiałów budowlanych, a szczególnie drewna i wyrobów drewnopodobnych poszybowały wysoko w górę. Cena, jaką musimy zapłacić za płytę OSB 3 o wielkości 2500mm x 1250mm x 22 mm (3, 125 m2) wynosi w granicach 54- 75 zł za m2. Ceny podane z popularnych marketów budowlanych. W przypadku płyt MFP cena jest niemal o połowę mniejsza i oscyluje w granicach 25- 36 zł za m2.
Biorąc pod uwagę średnie ceny za deskowanie (materiał + robocizna) zapłacimy około 95 zł za 1 m2. Przy powierzchni dachu 200m2 daje to kwotę rzędu 19 000 zł.
Podane ceny są średnie i szacunkowe, pozyskane z dostępnych w Internecie cenników firm budowlanych oraz sklepów. Jak wiadomo, ceny zmieniają się z dnia na dzień, więc te podane tutaj nie powinny stanowić podstawy do ostatecznych wyliczeń kosztów.
Rodzaje pokryć dachowych i ich ceny
Ceny ciężkich pokryć dachowych są bardzo różne. W dużej mierze zależą one od danego rodzaju pokrycia i producenta.
- Najmniej zapłacimy za dachówkę cementową, jej cena waha się w przedziale 20 do 50 zł za m2.
- Nieco droższa jest dachówka ceramiczna. Jej cena zaczyna się od 50-60 zł za m2.
- Cena za pokrycie 1 m2 dachu strzechą, waha się w przedziale 200-300 zł za m2.
- Za kamienną dachówkę wykonaną z łupka, musimy zapłacić minimum 300 zł za 1 m2.
Zobacz także: budowa, remont i poradnik budowlany, okna dachowe, podesty ruchome.