Domowa instalacja elektryczna znajduje się praktycznie w każdym domu. Jest to standard, do którego jesteśmy przyzwyczajenie. Zapewne nikt z nas nie wyobraża sobie życia bez prądu w dzisiejszym świecie, a to właśnie dzięki domowej instalacji elektrycznej mamy możliwość korzystania z energii elektrycznej. Światło i prąd w gniazdkach dostępny o każdej porze dnia i nocy jest na porządku dziennym, ale czy wiesz, jak zbudowana jest domowa instalacja elektryczna? Przeczytaj artykuł i poznaj wszystkie elementy domowej instalacji elektrycznej.
Domowa instalacja elektryczna, co to w ogóle jest?
Domowa instalacja elektryczna zwana jest instalacją niskonapięciową. Składa się z wielu elementów, które współpracują ze sobą, przesyłając prąd w bezpieczny sposób, aby dostarczyć energię potrzebną do zasilenia urządzeń w naszym domu.
Domowa instalacja elektryczna rozpoczyna się w jeszcze poza budynkiem, w miejscu, gdzie połączone są linie prowadzone ze słupa z pionem instalacji domowej (złącze elektryczne). Obecnie przewody zasilające, najczęściej prowadzone są pod ziemią, szczególnie kiedy zakładamy nowe przyłącze elektryczne w domu. W tym przypadku początek instalacji domowej ma miejsce w skrzynce elektrycznej, która przeważnie znajduje się na budynku.
Domowa sieć elektryczna
Domowa sieć elektryczna powinna być wykonana z odpowiednio dobranych elementów. Przekroje kabli i rodzaj bezpieczników określony jest w projekcie instalacji elektrycznej. Domowa sieć elektryczna powinna zostać wykonana przez uprawnionego elektryka, zgodnie z projektem, tak mówi prawo budowlane. Często, aby zaoszczędzić pieniądze, instalacje wykonujemy samodzielnie i nie mamy projektu instalacji. Warto wtedy wiedzieć, jakie kable oraz inne podzespoły powinny zostać użyte. Zobacz, jak zbudowana jest domowa instalacja elektryczna, z czego warto ją zrobić i o czym trzeba pamiętać.
Jak zbudowana jest domowa instalacja elektryczna?
Domowa instalacja elektryczna składa się z wielu podzespołów tj. przewody elektryczne, bezpieczniki, gniazdka, włączniki, lampy. Wszystkie te elementy połączone są ze sobą w odpowiedni sposób i z odpowiednio dobranych materiałów. Kostki, złączki i listwy, dzięki którym przewody połączone są ze sobą, także stanowią element domowej instalacji elektrycznej.
Z czego składa się domowa instalacja elektryczna?
Elementy domowej instalacji elektrycznej:
Przyłącze elektryczne
Przyłącze elektryczne jest to odcinek linii łączącej słup elektryczny z budynkiem. Przyłącze może być wykonane na 2 sposoby. Pierwszy sposób to tradycyjne wisząca lina od słupa do sztycy zamieszczonej na ścianie budynku. Kiedyś do budynków prowadziły cztery liny, obecnie montuje się bezpieczniejszy i wytrzymalszy przewód pleciony. Drugi sposób to poprowadzenie przewodów ziemią. W tym celu niezbędne są wykopy i użycie specjalnych przewodów ziemnych. Przyłącze może być 1 lub 3 fazowe. Rodzaj przyłącza uzależniony jest od przydziału mocy i umowy, jaką zawarliśmy. Ten odcinek instalacji, od słupa do przydomowego złącza wykonuje elektrownia.
Pion elektryczny
Pion jest to główny przewód zasilający, połączony z przyłączem (sztycą) oraz tablicą rozdzielczą budynku. Przewód powinien być stosunkowo gruby i wytrzymały. Odpowiedni przekrój kabli powinien być zawarty w projekcie wykonanym przez uprawnionego projektanta. Minimalny przekrój, jaki powinien nas interesować to 5x10mm2. Im przewód będzie grubszy, tym bardziej będzie wytrzymały.
Złącze elektryczne
Złącze elektryczne to miejsce, w którym instalacja łączy się z budynkiem. Złącze elektryczne składa się z bezpieczników głównych. Może znajdować się w skrzynce rozdzielczej wewnątrz lub na zewnątrz budynku. Złącze elektryczne połączone jest z tablicą rozdzielczą, bezpiecznikami przedlicznikowymi, licznikiem oraz bezpiecznikami zalicznikowymi. Dom może być zasilany bezpośrednio z bezpieczników zalicznikowych. Instalacja może być poprowadzona również do kolejnej skrzynki tym razem rozdzielczej, znajdującej się w domu. Z tego miejsca instalacja np. 3 fazowa może zostać podzielona na różne pomieszczenia. Każde pomieszczenie będzie oddzielone osobnym bezpiecznikiem.
Bezpieczniki
Bezpieczniki to bardzo ważny element każdej instalacji domowej. Bezpieczniki zabezpieczają domową instalację elektryczną przed przeciążeniem, zwarciem czy przegrzaniem. Pozwalają również uchronić sprzęty domowe przed spaleniem np. w wyniku przepięcia prądu lub zwarcia. Bezpieczniki dobierane są do mocy, jaka jest potrzebna, aby zaopatrzyć budynek w prąd. Wyróżniamy 3 najpopularniejsze rodzaje bezpieczników o różnym stopniu ochrony: B,C,D. Każdy z nich pełni inną funkcję. Jeśli chodzi o bezpieczniki główne, to powinny mieć moc 25A, natomiast w rozdzielnicy domowej wystarczą 16 i 20A. Więcej o rodzajach bezpieczników przeczytasz w kolejnym artykule.
Uziemienie
Każda instalacja elektryczna powinna mieć wykonane uziemienie. Jest to dodatkowy przewód (żółto-zielony), który łączy się np. z bolcami wystającymi w gniazdkach lub obudowami lamp i innych urządzeń zasilanych prądem. Uziemienie to długi pręt wbity w ziemię, nawet na głębokość 2/3 m. Pręt połączony jest przewodem ze skrzynką rozdzielczą, licznikiem i instalacją domową.
Po co nam uziemienie w gniazdku? Wyobraź sobie, że podłączasz do kontaktu spalone lub uszkodzone urządzenie. Przepalone w urządzeniu przewody stykają się z obudową, a Ty trzymasz ją w ręce. W takiej sytuacji prąd zostaje odprowadzony właśnie przez uziemienie do gleby. W przypadku braku uziemienia zostaniesz porażony prądem.
Kable
Domowa instalacja elektryczna, to także wszystkie kable rozprowadzone po pomieszczeniach. Kable pozwalają zasilić gniazdka, włączniki i lampy. Przekrój kabli użytych w instalacji domowej również uzależniony jest od projektu lub zapotrzebowania danego urządzenia na prąd. Kable elektryczne wykonywane są z miedzi pokrytej izolacją. W sprzedaży dostępne są kable płaskie i okrągłe, dobiera się je do rodzaju wykonywanej instalacji. Z reguły do oświetlenia wystarczające są przewody 3×1,5 mm 2. Do gniazdek muszą być nieco grubsze kable o przekroju 3×2,5 mm 2, natomiast jeśli chcemy podłączyć 3 fazową płytę indukcyjną w kuchni, przewód musi być jeszcze grubszy o średnicy min. 5×4 mm (3 fazy, zero i uziemienie).
Urządzenia odbiorcze
Instalacja elektryczna to także złączki, kostki odbiorniki i przekaźniki energii. Zalicza się do nich wszelkie lampy, włączniki, przełączniki i gniazdka. Do wyboru jest mnóstwo rodzajów przycisków elektrycznych, które mają szerokie zastosowania. Domowa instalacja elektryczna składa się z wielu elementów. Jeśli planujesz wymienić jakieś podzespoły, nie szukaj najtańszych rozwiązań. Skup się na jak najwyższej klasie ochrony IP. Pamiętaj również, że podczas pracy przy instalacji należy bezwzględnie odłączyć prąd. Po prostu wyłącz bezpieczniki.
Pamiętaj, że praca pod napięciem jest bardzo niebezpieczna. Wykonując jakiekolwiek naprawy elektryczne, zawsze wyłączaj bezpieczniki. Zobacz: Instalacja elektryczna w domu — jak ją wykonać.