Budując dom lub remontując istniejącą instalację c.o., często decydujemy się na ogrzewanie podłogowe. Jest to doskonała alternatywa dla tradycyjnych grzejników montowanych na ścianie. Ogrzewanie podłogowe jest jednak trudniejsze w wykonaniu niż montaż grzejników. Instalacja jest droższa i można w niej popełnić znacznie więcej błędów. W tym artykule przedstawię Ci instrukcję, jak zrobić ogrzewanie podłogowe i uniknąć wielu błędów, które będą trudne do naprawienia po zakończeniu pracy.
Zanim przejdziemy do konkretów, jak zrobić ogrzewanie podłogowe dowiedz się, czym ono tak naprawdę jest i co nam daje tego typu rozwiązanie.
- Co to jest ogrzewanie podłogowe?
- Jak zrobić ogrzewanie podłogowe samemu?
- Jak zrobić ogrzewanie podłogowe krok po kroku
- Projekt ogrzewania podłogowego
- Przygotowanie podłoża pod ogrzewanie podłogowe
- Montaż rozdzielacza ogrzewania podłogowego
- Rozkładanie styropianu pod ogrzewanie podłogowe
- Układanie rur ogrzewania podłogowego — układanie obiegów grzewczych
- Sprawdzanie szczelności ogrzewania podłogowego
- Wykonanie posadzki na podłogówce i wygrzewanie podłogówki
- Co położyć na podłogówkę?
Co to jest ogrzewanie podłogowe?
Ogrzewanie podłogowe to instalacja grzewcza nazywana również ogrzewaniem niskotemperaturowym. Jest to rodzaj ogrzewania płaszczyznowego, w którym uzyskujemy ciepło za pośrednictwem całej powierzchni podłogi, ściany lub sufitu. Stąd również wywodzą się ich nazwy: ogrzewanie ścienne, sufitowe i podłogowe. Cały system ogrzewania podłogowego montowany jest w posadzce. Ukryte w podłodze rury bądź maty grzewcze przekazują równomiernie ciepło do danego pomieszczenia.
W tego typu instalacji to właśnie podłoga staje się naszym grzejnikiem. Czynnikiem grzewczym może być woda z instalacji c.o. lub prąd w przypadku mat grzewczych. Instalacja niskotemperaturowa może stanowić jedyne źródło ogrzewania całego domu lub jedynie wspomagać inny system grzewczy. Największą zaletą tego rozwiązania jest fakt, że nie musimy montować grzejników, co pozytywnie wpływa na aranżację mieszkania szczególnie w nowoczesnym stylu. Dodatkowo tego typu ogrzewanie jest ekonomiczne, zużywa mniej energii niż kaloryfery.
Pomimo tego, że jest bardziej kłopotliwe w wykonaniu, to jednak najczęściej stosowane jest ogrzewanie podłogowe wodne. Wynika to z faktu, że eksploatacja tego rozwiązania jest znacznie tańsza. W przypadku ogrzewania na prąd koszt będzie przynajmniej dwukrotnie większy. Biorąc pod uwagę aktualne i ciągle rosnące ceny energii koszty mogą okazać się nawet kilkakrotnie większe. Istnieje pewna zasada, która mówi o tym, że im większa jest powierzchnia grzania, tym skuteczniej i ekonomiczniej można zagrzać dane pomieszczenie. Ciepło promieniujące z podłogi daje wrażenie cieplejszego, więc dodatkowo możemy obniżyć temperaturę wody grzewczej o 1-2 stopnie, co z kolei wpłynie na mniejsze zużycie paliwa.
Jak zrobić ogrzewanie podłogowe samemu?
Wykonanie instalacji ogrzewania podłogowego jest nieco trudniejszym zadaniem niż w przypadku ogrzewania z zastosowaniem grzejników. Pomimo tego, że w obu przypadkach praca polega na odpowiednim rozprowadzeniu rur, to trzeba trzymać się pewnych zasad. Ogrzewanie niskotemperaturowe należy dobrze przemyśleć i zaprojektować tak, aby uniknąć błędów, które wpłyną na poprawne działanie systemu.
Błędy popełnione na etapie układania podłogówki mogą być trudne i bardzo kosztowne w naprawie, po wykończeniu mieszkania. Źle dobrane średnice i rozstawy rur sprawią, że mieszkanie będzie niedogrzane. Zbyt wąskie rury i zbyt długie nitki sprawią, że opór przepływu będzie tak duży, że pompa obiegowa nie da rady.
A zatem jak zrobić ogrzewanie podłogowe? Od czego zacząć?
Jak zrobić ogrzewanie podłogowe krok po kroku
Projekt ogrzewania podłogowego
Na początek warto zaplanować całą podłogówkę, wykonując jej projekt. Pod uwagę należy wziąć wiele czynników tj. wielkość pomieszczeń, ich przeznaczenie, czyli czy będzie to sypialnia, czy np. łazienka. Ważne jest, aby określić zapotrzebowanie na ciepło i straty energii w danym pomieszczeniu. Projekt podłogówki najlepiej wykonać jeszcze na etapie budowy domu, pozwoli to na zachowanie odpowiednich wysokości posadzek.
Kolejną ważną sprawą jest to, w jaki sposób podłoga będzie wykończona. Powinniśmy o tym zdecydować na etapie projektowania. Każdy rodzaj wykończenia ma inny opór cieplny. Wiedząc, z czego będzie docelowa podłoga, pozwoli to na dokładniejsze określenie mocy, jaką otrzymamy z 1 m2 podłogówki.
Dla przykładu:
Jeśli podłoga będzie wykończoną ceramiką, a rozstaw rur będzie w granicach 15 cm, to przy temperaturze zasilania ok. 35 stopni i temperaturze w pomieszczeniu na poziomie 20 stopni, 1 m2 podłogówki da nam około 60/65W. Porównując te same parametry i podłogę wykończoną panelami, otrzymamy około 50/55W z 1m2. Chcąc zwiększyć te wartości, musimy zagęścić rozstaw rur.
Projekt ogrzewania podłogowego określi nam dokładnie, jak powinniśmy poprowadzić podłogówkę, długość i średnicę rur, a także ich rozstaw i rodzaj. W projekcie przedstawiona będzie także optymalna ilość obiegów oraz podkład, jaki powinniśmy użyć. Projekt ogrzewania podłogowego powinien określić także miejsca największych strat ciepła np. przy drzwiach i w tych miejscach zagęszczenie rur powinno być większe.
Przed rozpoczęciem projektowania musimy także zdecydować, gdzie będą stały meble oraz inne elementy tj. łóżko, kuchnia, szafa, wanna itp. Pod elementami stałymi nie daje się ogrzewania, bo mogą one ulec zniszczeniu, a poza tym ciepło nie wydostanie się spod nich swobodnie.
Kiedy mamy już wszystko zaprojektowane i rozplanowane, materiały są już zakupione, a ręce rwą nam się do pracy, możemy przejść do kolejnego kroku.
Przygotowanie podłoża pod ogrzewanie podłogowe
Jak to w każdych pracach budowlanych, ważne jest odpowiednie przygotowanie podłoża. W przypadku nowych domów do zamontowania ogrzewania podłogowego zabieramy się dopiero po osiągnięciu stanu surowego zamkniętego. W momencie kiedy betonowy podkład jest już suchy, możemy przystąpić do pracy.
Jeśli wylewka jest nierówna, to w pierwszej kolejności musimy ją wyrównać. Możemy to zrobić np. gotową wylewką samopoziomującą. Jeśli ułożymy ogrzewanie na nierównej powierzchni, może to przyczynić się do pękania jastrychu i uszkodzenia rur od ogrzewania.
Na suchą i czystą powierzchnię rozkładamy grubą folię budowlaną. Rozciągamy ją w taki sposób, aby na ścianach zrobić zakładki. Nadmiar folii obetniemy po wykonaniu wylewki właściwej. Łączenia folii sklejamy taśmą, aby je uszczelnić. Folia ma na celu zabezpieczenie posadzki przed przedostawaniem się wilgoci z podłoża.
Montaż rozdzielacza ogrzewania podłogowego
Rozdzielacz podłogówki to kolejny bardzo istotny element całej instalacji. Zbudowany jest z listwy mosiężnej, osobnej na zasilanie i osobnej na powrót wody grzewczej. Dodatkowo wyposażony jest w zawory regulujące przepływ oraz zawory termoregulacyjne na listwie powrotnej. Rozdzielacz dobieramy ze względu na ilość sekcji, czyli miejsc, w których podłączamy rurki. Rozdzielacze zazwyczaj są uzbrojone, czyli gotowe do montażu, dlatego ważne jest także, aby dobrać go do średnicy rur.
Pozwala on połączyć daną pętlę grzewczą z piecem. Pozwala również na odpowietrzanie i sterowanie temperaturą w danym pomieszczeniu lub daną pętlą. Najlepiej jeżeli rozdzielacz zamontowany jest w centralnym punkcie domu tak, aby wszystkie pętle miały zbliżoną odległość do centralki, czyli rozdzielacza. Oczywiście nie jest to regułą. Rozdzielacz montujemy tam, gdzie przewiduje projekt lub w miejscu, gdzie po prostu go przewidzieliśmy np. w kotłowni. Nie może on być jednak zbytnio oddalony od pomieszczeń z podłogówką. W zależności od ilości obiegów dobieramy rozdzielacz z odpowiednią ilością biegów. Może to być jeden duży lub dwa mniejsze rozdzielacze.
Rozkładanie styropianu pod ogrzewanie podłogowe
Układanie styropianu pod ogrzewanie podłogowe, to bardzo ważny krok. Musi być wykonany dokładnie i z odpowiedniego materiału. Pod ogrzewanie podłogowe używamy twardego styropianu przeznaczonego do podłóg. Jest on znacznie twardszy, niż styropian elewacyjny.
Do wyboru mamy styropian zwykły biały, z domieszką grafitu lub grafitowy. Ten ostatni jest najlepszym rozwiązaniem, ponieważ cechuje się najlepszą izolacyjnością cieplną. Dobrym rozwiązaniem są płyty styropianowe lub rolki styropianu dedykowane właśnie do ogrzewania podłogowego. Ich powierzchnia pokryta jest wielowarstwową folią aluminiową, która stanowi dodatkową izolację przeciwwilgociową, odbija ciepło, kierując je w górę oraz wyznacza linie, którędy możemy poprowadzić rurki.
Kolejnym ciekawym rozwiązaniem jest styropian systemowy, który produkowany jest ze specjalnymi wytłoczeniami, pomiędzy które wciskamy rurki. Takie rozwiązania są nieco droższe, jednak ułatwiają i znacznie przyspieszają pracę.
Jeśli ogrzewanie podłogowe wykonujemy na piętrze, to powinniśmy użyć minimum 5 cm styropianu. Jeżeli jednak układamy je na parterze (na gruncie lub płycie fundamentowej) to styropian powinien mieć grubość od 15 do 25 cm. Taką grubą izolację najlepiej jest nakładać w dwóch warstwach poprzecznych, jedną po długości, a drugą po szerokości.
Jeżeli użyliśmy zwykłego styropianu bez oryginalnej folii zewnętrznej, to w tym momencie powinniśmy ją rozłożyć na całej powierzchni oraz szczelnie posklejać łączenia, taśmą aluminiową. Do izolacji cieplnej pod ogrzewanie podłogowe możemy użyć również wełny mineralnej utwardzanej. Wełna jest mocno sprasowana lub ma w swoim składzie dodatki żywic, przez co jest bardzo sztywna i twarda.
W tym momencie wykonujemy izolację pionową. Na ścianach za folią, którą rozkładaliśmy wcześniej, przyklejamy cienką piankę. Pianka powinna być przyklejona na wysokość, jaką osiągnie ostateczna wylewka. Jeśli będzie za wysoka, obetniemy ją razem z folią. Pianka ma za zadanie izolować ściany od wylewki. Pełni również funkcję dylatacji, dzięki której zmniejszymy ryzyko pękania jastrychu.
Układanie rur ogrzewania podłogowego — układanie obiegów grzewczych
Podczas układania rur ważne jest to, aby zachować odpowiednią długość obiegów. Pojedynczy obieg grzewczy nie powinien przekraczać 150 mb. W zależności od średnicy użytych rur przyjmuje się, że:
- dla rur o średnicy 14×2 mm maksymalny obieg to 80 mb,
- 120 mb – dla rur o średnicy 16×2 mm,
- 150 mb – dla rur o średnicy 20x 2,25 mm
Kolejną ważną rzeczą jest rozstaw rur. Jeśli nie mamy projektu, to najbardziej optymalnym rozstawem jest 15. W niektórych przypadkach rozstaw może być większy do około 20/25 cm w zależności od pomieszczenia. Większy rozstaw niż 25 cm nie jest zalecany, bo ogrzewanie nie spełni swojego zadania.
Bardzo ważną rzeczą jest to, że każda pętla musi być wykonana z jednego odcinka rury. Niedopuszczalne jest składanie kawałków, które będą znajdowały się pod posadzką.
Jeśli na styropianie mamy ułożone panele montażowe (podobne do folii kubełkowej) lub mamy specjalnie profilowany styropian, to wciskamy rurę pomiędzy wypusty. Jeśli powierzchnia jest gładka, rurę ogrzewania montujemy specjalnymi spinkami, które wbijają się w styropian i przytrzymują rurkę. Spinki powinny być mocne, żeby nie zrywały się podczas pracy i podczas zalewania betonem.
Rozprowadzenie rur ogrzewania podłogowego rozpoczynamy od rozdzielacza, pozostawiając mały naddatek rury, który później utniemy, ułożymy i dopasujemy do rozdzielacza. Rurę prowadzimy w linii prostej. Omijamy miejsca, w których będą stały meble i inne stałe elementy. Rurki rozprowadzamy z zachowaniem około 50 cm odległości od ścian zewnętrznych. Minimalna odległość od ścian musi wynosić tyle, ile ustaliliśmy rozstaw pomiędzy rurami.
W zależności od pomieszczenia, w pierwszej kolejności układamy ją tam, gdzie są największe straty ciepła, czyli przy drzwiach zewnętrznych, balkonowych i przy oknach. W tych miejscach możemy pociągnąć kilka warstw w jedną i drugą stronę. Możemy również zagęścić rury i pozostawić pomiędzy nimi mniejszy rozstaw ok. 10 cm. Następnie kierujemy się do środka pomieszczenia.
Układając ogrzewanie w tzw. ślimaka na środku pomieszczenia, pamiętaj, żeby rurę rozwijać w szerszych odstępach, tak aby było miejsce na powrotną rurkę. Po rozłożeniu całej powierzchni wracamy z rurą do rozdzielacza.
Sprawdzanie szczelności ogrzewania podłogowego
Kolejnym krokiem jest sprawdzenie szczelności ułożonej instalacji. Aby to zrobić, docinamy nadmiar rurek i podłączamy je do rozdzielacza. Pamiętaj, że każdą pętlę jednym końcem podłączamy do zasilania, a drugim do powrotnej listwy. Początek pętli powinien być zasilaniem, a koniec powrotem.
Po podłączeniu wszystkich obwodów podpinamy rozdzielacz do instalacji wodnej lub do piecyka jeśli jest już zamontowany. Odkręcamy wszystkie zawory i napełniamy instalację wodą. Odpowietrzamy instalację i sprawdzamy, czy woda nigdzie nie kapie i czy rurki nie zostały uszkodzone podczas montażu. Zupełnie wystarczające ciśnienie do sprawdzenia szczelności to 0,5-2 bary. Nie więcej niż 3 bary.
Jeśli wszystko jest w porządku, pozostaje nam wykonanie wylewki.
Wykonanie posadzki na podłogówce i wygrzewanie podłogówki
Podczas wyboru materiału na wylewkę, warto upewnić się, że jest ona przeznaczona do ogrzewania podłogowego. W innym przypadku może pękać i kruszyć się. Zaprawa musi być elastyczna. Jeśli wykonujemy ją ze zwykłego betonu, konieczne jest dolanie plastyfikatora, aby uelastycznić masę. Wylewkę wykonujemy o grubości minimum 5 cm, maksymalnie 10.
Po wylaniu jastrychu czekamy, aż wyschnie.
Po kilku dniach należy rozpocząć wygrzewanie podłogówki. Codziennie zwiększamy temperaturę wody grzewczej o około 5 stopni, zaczynając od najniższej wartości. Po kilku dniach, kiedy osiągniemy temperaturę 50/55 stopni na piecu, to przez kolejne kilka dni zmniejszamy temperaturę wody co 5 stopni, aż do uzyskania temperatury 20?. Podłogówka powinna być wygrzewana mniej więcej przez 20 dni. Temperatura musi być utrzymywana stale w ciągu dnia i nocą, a w międzyczasie należy odpowietrzać układ.
Po całkowitym wyschnięciu i wygrzaniu podłogówki możemy wykończyć podłogę.
Co położyć na podłogówkę?
Na podłogówce sprawdzi się wiele materiałów wykończeniowych. Najlepszymi przewodnikami ciepła są płytki, a zaraz po nich panele. Najgorzej sprawdza się podłoga z grubego drewna. Drewno jest izolatorem samo w sobie i blokuje przepływ ciepłego powietrza. Ponadto drewno nie lubi nagłych zmian temperatury i może się wypaczać. Teraz już wiesz jak zrobić ogrzewanie podłogowe. Jeśli tylko dysponujesz projektem, to z ułożeniem na pewno sobie poradzisz.
Sprawdź również kategorię instalacje oraz poradnik budowlany znajdziesz tam mnóstwo ciekawych porad.
Przeczytaj także wpisy: Zastosowanie tarcz diamentowych